Oyuncak seçerken nelere dikkat edilmeli? Oyuncakların çocukların beyin gelişiminde ki etkileri nelerdir? İşte çocukların hayal dünyalarının en güzel parçaları oyuncaklarına dair, gelişimlerinde dikkat edilmesi gerekenler. Acıbadem Ankara Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Reyhan Erol çocukların oyuncaklarla dolu dünyasını anlattı.
“Çocuklarda beyin gelişimi evrimini 5 yaşta tamamlar”
Oyuncaklar çocuk gelişimde önemli bir noktada yer almaktadır. Oyuncaklar çocukların iletişim kurma becerilerini desteklemenin yanında kendilerini ifade edebilme yeteneklerini de tamamlamalarına yardımcı olur. Çocuk gelişiminde oyuncaktan çok daha önemli olan anne babaların karşılıklı iletişim kurma becerileridir. Çocukların beyin gelişimi temel donanımını ilk beş yılda tamamlar. Bu süre zarfında çocukların edineceği kazanımlara dikkat edilmelidir. Çocuklar kendileri için zararlı olabilecek şeyleri isteyebilirler. Anne ve babaların bu noktada kısa ve anlaşılır ifadeler ile düzgün bir şekilde istediklerinin mümkün olamayacağını sebepleri ile anlatmaları gerekmektedir. Bebekler ilk üç aydan sonra renkli, sallanan ve sesli objelere tepki vermeye başlarlar. Ayna gibi iletişim kurabileceği objeler gelişimine katkıda bulunur. Yapılan araştırmalar da göstermektedir ki sevgi ve insan sesi ile uyaran her türlü tepki beyin gelişiminin yüzde seksenini oluşturmaktadır. Altıncı ayda sallanan ve sert oyuncaklar dişlerin mineralizasyonunu bozduğu için tercih edilmemelidir. 1 yaş taklit dönemi olduğu için karşılıklı okuma yöntemi en çok tercih edilmesi gereken etkinliklerin başında yer almalıdır. Tercih edilecek renkli ve sesli kitaplar ile dil gelişimi sağlanan çocukların, farklı dillere olan yetenekleri bu yaşlarda geliştirilebilir. 1-3 yaş grubu çocuklarda kullanılan materyaller ile dil öğretilebilmektedir. Aynı zamanda sosyal anlamda harekete hazır olduklarından ve zihinsel gelişimlerini tamamladıklarından kontrollü bir şekilde oyun oynamaları sağlanmalıdır. Özellikle teknolojik araçlara ilgisi bulunan çocuklara kota koyulması gerekmektedir.
“ Çocuklarınıza 2 yaş öncesi TV karşısında yemek yedirmeyin”
En çok dikkat edilmesi gereken noktalardan birinin TV karşısında yemek yedirmek olduğunu belirten Erol şunları ekledi; “2 yaş öncesi televizyon izlemek ya da karşısında yemek yedirmek önerilmemektedir. Bunun en büyük sebebi televizyonun hem beyin gelişimini hem de fiziksel faaliyetlerini engellemesidir”.
“Vazgeçilemeyen ayıcıklara, yıkatılmayan battaniyelere dur demek sizin elinizde”
Oyuncakları ya da sevdikleri objeler ile bağ kurma eğilimi sıkça rastlanan eğilimler arasındadır. 1 yaş grubu ile başlayan bu eğilimlerde birçok psikolojik etki de gözlemlenmektedir. Patolojik sonuçlar doğurmaması açısından ailelere çok önemli görevler düşmektedir. Yıkanmasına deforme olmasına tahammül edilemeyen ayıcıklar, battaniyeler ve birçok problemi beraberinde getirmektedir. Bunun için ailelerin gerçekçi yaklaşımlar ile çocuklarını kısa ve anlaşılır bir dille telkin etmeleri gerekmektedir.
“Çocuklarda ilk beş yılda gerçeklik algısı zayıftır”
İlk beş yılda gerçeklik algısı gelişmediği için çizgi film karakterleri gerçek sanılabilir, bu yanılgılar tehlikeli boyutlara ulaşabilir. Bu sebepten 5 yaş altı çocuklar sevdikleri kahramanların gerçek olabileceklerini düşündüklerinden onlara ait kostümlerin, oyuncakların alınmaması gerekmektedir. Çizgi filmler içerilerinde farklı mesajlar veren türler barındırmaktadır. Özellikle bu tür çizgi filmlerden çocuklar olabildiğince uzak tutulmalıdır.
