IMF Dünyanın bu yılki ekonomik durumu hakkındaki tahminlerini yayınladı. Bu rapora göre, ekonomik riskler son 6 ayda arttı, dolar yükselmesini koruyacak, önümüzdeki dönemlerde de dünyanın genel sorunu işsizlik olacak.
Finansal riskler gelişen ülkelere doğru kayıyor
IMF’nin yılda iki kez yayımladığı Küresel Mali İstikrar Raporu’nun Nisan 2015 sayısı ABD’de kamuoyuna duyuruldu. Finansal risklerin son 6 ayda düşük faiz ortamı, döviz kurlarındaki dalgalanma ve emtia fiyatlarındaki gerileme nedeniyle arttığına işaret edilen raporda, bu durumun özellikle yükselen piyasa ekonomilerini olumsuz etkilediği belirtildi. Bununla birlikte, artan risklerin odağının, gelişmiş ülkelerden gelişmekte olanlara ve geleneksel bankacılık sisteminden “gölge bankacılık” sistemine kaymakta olduğuna dikkat çekilen raporda, bu durumun ek önlemler alınmasını gerektirdiği kaydedildi. Ayrıca raporda, yükselen piyasa ekonomilerine, kırılgan sektörlere yönelik denetimlerin arttırması tavsiyesine yer verdi. Raporda IMF tarafından şöyle ifade edildi:
“Yükselen piyasa ekonomilerine ilişkin borçların büyük bölümünü yabancı para cinsinden kredilerin oluşturması, makro ve mikro ihtiyati tedbirlerin şoklardan kaynaklanan riskleri azaltmakta önemli role sahip olduğu anlamına geliyor. Regülatörler, döviz ve emtia fiyatlarından kaynaklanan risklere yönelik banka stres testleri uygulamalı ve kurumsal kaldıraçlar ile döviz kurundan etkilenme riskini yakından takip etmeli.”
Dolarda son 34 yılın en büyük artışı
Raporda dolar için, son 9 ayda büyük merkez bankaları tarafından uygulanan farklı para politikaları nedeniyle 1981’den bu yana en yüksek artışı gösterdiği vurgulandı. IMF tarafından raporda, artışın, yabancı para cinsinden borçlu ülkelere yönelik baskıyı artırabileceği de belirtildi. Ülkelere ilişkin büyüme beklentileri ve düşen petrol fiyatlarının etkisini de yansıtan reel döviz kuru dalgalarının bazı yükselen piyasa ekonomilerinde sermaye çıkışını arttırdığı ifade edilen raporda, ikili ve çoklu swap anlaşmalarının döviz kurundaki dalgalanmalar için kullanılabileceği önerisinde bulunuldu.
İşsizlik oranı 2015 ve 2016’da yüzde 11’in üzerinde kalacak
IMF “Dünya Ekonomik Görünümü” raporunda Türkiye’de enflasyon ve işsizlik oranlarıyla ilgili öngörülerde de bulundu. Uluslararası Para Fonu(IMF), Türkiye’de işsizlik oranının bu yıl ve önümüzdeki yıl yüzde 11’in üzerinde kalacağını tahmin ediyor.
IMF “Dünya Ekonomik Görünümü” raporunda Türkiye’de geçen yıl yüzde 9,9 olan işsizliğin 2015 yılında yüzde 11,4’e ve 2016 yılında da yüzde 11,6’ya çıkacağı yer alıyor. Türkiye ekonomisinde ise büyümenin bu yıl yüzde 3,1 ve gelecek yıl da yüzde 3,6 olması bekleniyor. Fon’un önceki raporunda her iki yıl için yüzde 3,4 büyüme öngörülmüştü.
IMF raporunda, Türkiye’de enflasyon oranı da bu yıl için yüzde 6,6 ve gelecek yıl için de yüzde 6,5 olarak yer aldı.
Uluslararası Para Fonu, bu yıl için yüzde 3,5 ve gelecek yıl için de yüzde 3.8 düzeyindeki küresel ekonomik büyüme tahminlerini ise değiştirmeden sabit tuttu.
Bu yıl ve önümüzdeki yıl ekonomik büyümenin gelişmiş ülkelerde güç kazanırken, gelişmekte olan ülkelerde zayıflayacağı uyarısında bulunan IMF, küresel düzeyde makro riskler azalırken, finansal ve jeopolitik risklerin artacağına da dikkat çekildi.
IMF Ekonomi Danışmanı ve Küresel Ekonomik Görünüm araştırmasının Direktörü David Barchard, raporun sunumunun yapıldığı basın toplantısında, “Bir grup karmaşık güç, küresel düzeyde gelişmeleri şekillendiriyor” dedi ve ekledi.
“Zayıf bankalar ile kamunun yüksek borçları nedeniyle ortaya çıkan finansal sorunlar ve Euro bölgesi krizi, bazı ülkelerde hâlâ harcamalar ve ekonomik büyüme üzerinde yük oluyor. Buna bağlı olarak da büyüme sürecini yavaşlatıyor.”
TL’deki değer kaybı vurgusu
İşsizlik konusunda ise IMF’nin beklentileri kötümserleşiyor. Fonun 2015 işsizlik tahmini yüzde 9,9’dan yüzde 11,4’e yükseltildi. IMF raporunda Türkiye’de enflasyonun düşen petrol fiyatlarına bağlı olarak gerilediği ifade edilse de “Ancak para birimindeki değer kaybı, para politikasındaki gevşeme ve iç pazardaki yüksek gıda fiyatları, enflasyondaki düşüşü sınırlıyor” dedi.
Merkez Bankası’nın faiz politikasına da değinen IMF yorumlarına, “Para politikasının daha fazla gevşetilmesi ancak enflasyon beklentileri Merkez Bankası hedefleriyle uyumlu hale gelirse düşünülmeli. Ayrıca reel faizlerin de açık biçimde pozitif bölgeye geçmesi gerekiyor” diyerek devam etti. Mali disipline de dikkat çeken IMF, hükümetin açıkladığı orta vadeli programda da öngörüldüğü şekilde daha sıkı maliye politikalarının iç-dış talep dengesizliğini azaltacağını ve Merkez Bankası üzerindeki baskıları hafifleteceğini öngörüyor.
Brezilya ve Rusya’da manzara kötü
IMF raporunun küresel ekonomiye dair bölümlerinde ise başta ABD ve Kanada olmak üzere gelişmiş ekonomilerde toparlanmanın daha belirgin hale geldiği ifade ediliyor. Özellikle petrol ihraç eden ekonomiler için IMF’nin beklentileri olumsuza dönmüş durumda. Petroldeki düşüş ve yaptırımların etkisi altındaki Rusya için 2015 büyüme tahmini yüzde 0,5’ten daralmaya döndü.
IMF, Rus ekonomisinde bu yıl yüzde 3,8 daralma bekliyor. Rusya’da jeopolitik görünüme dair belirsizlikler ve yaptırımların uzun süre devam etme olasılığının ülke ekonomisini uzun süre olumsuz etkileyebileceği uyarısını yapıyor.
Büyüme beklentileri sert biçimde aşağı yönde revize edilen bir diğer ülke ise Brezilya. Petrobras şirketindeki yolsuzluk soruşturmasından bu yana özel sektör güveninde toparlanma olmadığını ifade eden IMF, Brezilya ekonomisinde yüzde 1’lik daralma bekliyor. Bir önceki raporda tahmin yüzde 1,5’lik büyüme yönündeydi.
