Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı 2 Nisan 2011 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan “ Bazı Tüketici Ürünlerinin Tehlikeli Kimyasal Madde İçeriğine Yönelik Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Tebliğ’ ile çocuk bakım gereçlerinde azo boyar madde ve fitalatlara kısıtlamalar getirmişti.Bakanlık 20.04.2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan ve 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe giren “Tüketici Ürünlerinin Güvenlik Risklerinin Belirlenmesine İlişkin Tebliğ” ile çocuk bakım gereçlerine yeni düzenlemeler getirdi.
Tüketici Ürünlerinin Güvenlik Risklerinin Belirlenmesine İlişkin Tebliğ Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tüketicini Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından, ürün güvenliği kapsamında, çocuk giysileri, tekerlekli bebek arabaları, yürüteçler, beşikler, karyolalar gibi çocuk bakım ürünleri ile kırtasiye ürünlerinde boğulma, yaralanma ve alevlenme risklerine karşı standartlar belirlendi ve firmalara yeni yükümlülükler getirildi.
Genel Müdürlükçe hazırlanan “Tüketici Ürünlerinin Güvenlik Risklerinin Belirlenmesine İlişkin Tebliğ’’ 20 Nisan 2012 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlandı ve 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu Tebliğ ile özellikle, bebeklerin bakımında veya bizzat çocuklar tarafından kullanılan ürünlerin taşıması muhtemel risklerinden tüketicilerin korunması amaçlanmaktadır.
Üreticiler nelere dikkat edecek?
Tebliğe göre yürüteç, tekerlekli bebek arabaları, beşikler ve çocuk karyolaları gibi çocuk bakım ürünlerinde keskin ve sivri köşeler olmayacak. 3 yaşından küçük çocukların yutabileceği parçalar bulunmayacak. Yürüteç ve bebek arabalarında mutlaka fren tertibatı bulunacak.Metal malzemelerde korozyona karşı dayanıklı ve paslanmaz malzemeler kullanılacak. Çocuğun parmağını, kolunu, bacağını sıkıştırabileceği açık borular, delikler, çıkıntılar bulunmayacak. Bunlar kolay tutuşmayan, alevlenmeyen malzemelerden yapılacak. Kimyasal risk oluşturan ağır metallerin kullanımı Tebliğde yer alan limitleri aşmayacak. Kansere neden olabilecek ağır metallerin kullanımı halinde ise Tebliğdeki kısıtlamalara uygun hareket edilecek. Yukarıda sayılan yükümlülüklere aykırı hareket eden firmalar hakkında 4703 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır. Bunlar ürünlerin toplatılmasından idari para cezasına kadar bir dizi yaptırımı içermektedir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; piyasaya nihai ürün olarak arz edilen tüketici ürünlerinin güvenli olarak piyasaya arzının sağlanması için yerine getirilmesi gereken temel gerekleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, piyasaya nihai ürün olarak arz edilen ve Ek-1’de yer alan tüketici ürünlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna, 3/6/2011 tarihli ve 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye, 13/11/2001 tarihli ve 2001/3529 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunda yer alan tanımlara ek olarak, bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
b) Biyoyararlılık: Çözünebilir özütün sahip olduğu toksikolojik değeri,
c) Çocuk Bakım Ürünü: 36 aya kadar çocukların uyku, dinlenme, hijyen ihtiyaçlarını, beslenmesini veya emmesini kolaylaştırmayı amaçlayan ürünleri,
ç) Çocuk Giysisi: Çiziminden, üretimine veya satış noktasına kadar, erkek çocuklarda 182 cm, kız çocuklarda 176 cm boya ve 14 yaşına kadar olan çocuklar tarafından giyilmek üzere üretilmiş giysileri de içeren tüm giysileri,
d) Genel Müdürlük: Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünü,
e) Kırtasiye Malzemesi: Kalem, silgi, defter, cetvel, makas, boya malzemeleri, okul çantası gibi ürünleri,
f) Tüketici Ürünü: Ticari amaçla sunulup sunulmadığına bakılmaksızın, tüketicilere yönelik üretilen veya tüketiciler için üretilmemiş olsa bile, öngörülebilir koşullar altında tüketiciler tarafından kullanılabilecek yeni, kullanılmış veya yenilenmiş ürünleri,
g) Yiyecek Taklidi Ürün: Gıda ürünü olmamalarına rağmen, sahip oldukları şekil, koku, renk, görünüm, ambalaj, etiket, hacim veya boyutları nedeniyle olduklarından farklı görünen ve bu sebeple de tüketiciler, özellikle çocuklar tarafından gıda ürünleriyle karıştırılarak tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atan malları ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Tüketici Ürünlerinin Güvenlik Gerekleri Temel gerekler
MADDE 5 – (1) Bu Tebliğin Ek-1 listesinde yer alan ürünlerin, insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından sahip olması gereken asgari güvenlik koşullarını karşılaması zorunludur. Bu ürünlerin temel gereklere uygunluğu, bu Tebliğin aşağıdaki hükümleri ile ekindeki listelerde yer alan uyumlaştırılmış veya referans standartlar dikkate alınarak değerlendirilir.
Çocuk bakım ürünlerinin temel gerekleri
MADDE 6 – (1) Çocuk bakım ürünlerinin üzerinde güvenli ve doğru kullanımla ilgili talimatların bulunması zorunludur.
(2) Erişim alanı içinde çocuğun parmağının veya herhangi bir uzvunun sıkışabileceği hiçbir açık uçlu boru, çıkıntı, delik, hız tertibatı, civata veya açıklık bulunmaması gerekir.
(3) Metal malzemelerin korozyona karşı dayanıklı bir malzemeden yapılması veya korozyona karşı korunmuş olması gerekir.
(4) Ahşap esaslı ve bitki orijinli malzemelerde böcek tahribatı ve çürük bulunmaması gerekir.
(5) Yürüteçler, çocuk arabaları, beşikler ve çocuk karyolalarında kilitleme mekanizması ile ayarlama sistemi bulunması zorunludur.
(6) Kenarlar, köşeler ve çıkıntıların yaralanma riskini azaltacak şekilde üretilmesi gerekir.
(7) Kordonlar, ipler ve bağ olarak kullanılan diğer parçaların boğulma riski oluşturmaması gerekir.
(8) Çocuk bakım ürünlerinin hareketli parçalarının fiziksel yaralanma riskini en aza indirecek şekilde üretilmesi gerekir.
(9) Otuzaltı ayın altındaki çocukların kullanması için üretilmiş çocuk bakım ürünlerinin parçalarının ve ayrılabilir parçalarının, emme ve/veya nefesle çekilmesini önleyecek boyutlarda olması gerekir.
(10) Piyasaya arz edilen çocuk bakım ürünlerinin ambalaj malzemelerinin boğulma riski taşımaması gerekir.
(11) Çocuk bakım ürünlerinin, alev, kıvılcım veya ateş çıkartabilecek maddelerle doğrudan karşı karşıya kaldığında kolayca yanmayan (ateşin nedeni yok olur olmaz alevi sönen), tutuştuğunda yavaş yanan ve yanma süresini geciktirici maddelerden yapılmış olması gerekir.
(12) Çocukların sağlığını korumak için, çocuk bakım ürünlerinin kullanımı sonucu içeriğindeki kimyasal maddelerin çözünebilir toksik ekstratlarının vücuttaki oranlarının (biyoyararlılık) bir günde Ek-2’deki tabloda yer alan düzeyleri geçmemesi gerekir.
Kırtasiye malzemelerinin temel gerekleri
MADDE 7 – (1) Kırtasiye malzemeleri fiziksel ve kimyasal özellikleri bakımından güvenli olmak zorundadır.
(2) Kırtasiye malzemelerinin parçalarının ve yaylarının fiziksel yaralanma riskini en aza indirecek şekilde üretilmesi gerekir.
(3) Ahşap esaslı ve bitki orijinli malzemelerde böcek tahribatı ve çürük bulunmaması, hijyenik olması gerekir.
(4) Kırtasiye malzemelerinin, Ek-2’deki tabloda yer alan biyoyararlılık sınır düzeylerini geçmemesi gerekir.
(5) Oyuncak sınıfına giren ve 36 aydan küçük çocuklar için risk oluşturabilecek kırtasiye malzemelerinin üzerinde “36 aydan küçük çocuklar için uygun değildir” veya “Üç yaşından küçük çocuklar için uygun değildir” şeklinde uyarı bulunması gerekir.
(6) Tekstil ve plastik içerikli kırtasiye ürünlerinin, alev, kıvılcım veya ateş çıkartabilecek maddelerle doğrudan karşı karşıya kaldığında kolayca yanmayan (ateşin nedeni yok olur olmaz alevi sönen), tutuştuğunda yavaş yanan ve yanma süresini geciktirici maddelerden yapılmış olması gerekir.
Çocuk giysilerinin temel gerekleri
MADDE 8 – (1) Çocuk giysilerinde yer alan kordon ve büzme iplerinin, boğulma ve fiziki yaralanma riski oluşturmayacak şekilde üretilmesi gerekir.
(2) Çocuk giysilerinin, kolay alev almaması gerekir.
Yiyecek taklidi ürünlerin temel gerekleri
MADDE 9 – (1) Yiyecek taklidi ürünler ya da ayrılabilir kısımlarının, tüketiciler ve özellikle çocuklar tarafından ağza alınması, emilmesi ya da yutulması halinde boğulma, zehirlenme yahut sindirim sisteminde delinmeye veya tıkanmaya yol açmaması gerekir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yaptırım
MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ hükümlerine uyulmaması durumunda, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri uygulanır.
Geçiş hükmü
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin hükümleri, bu Tebliğin yürürlüğe girmesinden önce piyasaya arz edilen tüketici ürünlerinde uygulanmaz. Tüketici ürününün bu Tebliğin yürürlük tarihinden önce piyasaya arz edildiğinin ispat yükü üreticilere aittir.
Yürürlük
MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ 1/1/2013 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 12 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
