TÜRKİYE VE KIRGIZİSTAN ARASINDAKİ DOSTLUK VE İŞBİRLİĞİ

İki ülke arasındaki ticaret hacminde hedef 1 milyar dolar

Türkiye ve Kırgızistan halkı, soy ve kültür birliğine sahiptir. Bu bağlamda doğumdan ölüme kadar hayatın her safhasında inanılan ve uygulanan inançlar bakımından büyük benzerlik bulunuyor. Türklerin ve Kırgızların kökü ortaktır, coğrafi anlamda her ne kadar uzak olsalar da, dil ve kültür bakımından aynıdır.

Türkiye ile Kırgızistan arasındaki ilişkiler, 1991’de Türkiye’nin Kırgızistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülke olması ve “Kırgızistan ve Türkiye Arasında Dostluk ve İşbirliği İle İlgili” anlaşmanın imzalanması ile başlamıştır.

İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2021 yılı verilerine göre 507 milyon dolar değerindedir.

Kırgızistan’ın Türkiye’den ihraç ettiği ürünler başta fasulye, pamuk ve pamuklu kumaşlar, ham deri, değerli taşlar, altın ve gümüşten yapılmış mücevherler ile mineral yakıtlardır.

Türkiye’nin Kırgızistan‘a ise hafif sanayi ürünleri, kimyasallar, plastikler, makine imalatı ürünleri, tarımsal ham maddeler ve mobilya ve aksesuarlarını ihraç etmektedir.

Kırgızistan, en çok ithalatı sırasıyla Çin, Rusya, Kazakistan, Türkiye ve Özbekistan’dan yapmaktadır. Özellikle Türkiye’den dokuma kıyafet, örme eşya, makine ve ekipmanları, eczacılık ürünleri ve elektrik ürünleri ithal etmektedir. Türkiye, Kırgızistan’ın dış ticaretteki en önemli ilk 5 ortağından biridir.

Türkiye’nin “Mücevher” sektöründe Kırgızistan’ın ithalatından aldığı pay %31 olurken “Hazır giyim ve Konfeksiyon” sektöründe bu oran %26,8, “Halı” sektöründe ise %19 olarak gerçekleşmiştir. En çok ithalat gerçekleştiren ilk 3 sektör toplam ithalatın yaklaşık %76,8’ini yapmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası verilerine göre Kırgızistan’daki Türk yatırımlar 304 milyon Dolar değerindedir Türkiye sınırları içerisinde yer alan Kırgızistan yatırımları ise yaklaşık 24 milyon dolardır.

 Orta Asya’nın en büyük tekstil pazarı: Dordoy

Kırgızistan, her ne kadar, nüfus ve satın alma gücü bakımından BDT ülkeleri içerisindeki en küçük pazarlardan biri olarak kabul edilse de, son yıllarda büyümeye başlayan bir pazar olarak dikkat çekmektedir. Özellikle son yıllarda giyim konusunda tüketim alışkanlıklarındaki artışın miktarı, ülkeye, Çin, Türkiye, Rusya, Avrupa Ülkeleri ve diğer ülkelerden gelen ithal giyim eşyalarının hacmini genişletti.. Bunun yanı sıra, Orta Asya bölgesinin en büyük giyim pazarı olan Dordoy Pazar, ülkenin başkenti Bişkek’in kuzeyinde yer alıyor.

Devasal büyüklükteki bu pazar, yerli satıcı ve alıcıların yanı sıra, Çin, Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan ve Rusya gibi çevre ülkelerden gelen satıcı ve tüketicileri de bir araya getirmektedir. Çevre ülkelerden gelen tüccarlar, bu pazarın toptan satış yapılan depolarından büyük miktarlarda mal satın alarak ve bu malları kendi ülkelerinde pazarlıyor.

Orta Asya’nın en büyük pazarı olan Dordoy Pazarı, Kırgızistan’ın bağımsızlığını kazandığı 1991 yılından itibaren faaliyet gösteriyor.

Dordoy pazarda 40.000 civarında satış noktası var ve yaklaşık 55 bin kişi istihdam ediliyor.

Pazar bütünüyle konteynerlerden oluşuyor. Pazarda, yiyecekten tekstil ürünlerine, inşaat malzemelerinden beyaz eşyalara, mobilyadan elektronik cihazlara, kozmetikten kırtasiye malzemelerine kadar her türlü tüketim ürünleri yer alıyor.

Dordoy Pazarı, birkaç küçük alt pazardan oluşmaktadır. Bu pazarlardan en önemlileri ise Türkiye ve diğer ülkelerden gelen ürünlerin yer aldığı Dordoy Vostok ve Ak-Suu toptan pazarlarıdır.

Dordoy pazarında birinci sırada Çin ürünleri yer alırken ikinci sırada ise Türkiye geliyor.